گز در لغتنامه دهخدا
کلمه گز در لغتنامه مرحوم دهخدا اینگونه تبیین و معنی شده است: گز خوانسار یا گز گزانگبین. اینگونه درختچه در اطراف اصفهان و در شورهزارهای مردآباد کرج یافت میشود و گزانگبین میدهد.
خوانسار زادگاه گز اصفهان
با توجه به این تعبیراز گز در لغتنامه دهخدا، وجود منشأ و پیشینهی تاریخی پیدایش گز از خوانسار بیشتر نمایان میشود.
در اینجا لازم است آشنایی مختصری با شهرستان خوانسار داشته باشیم: نام خوانسار برگرفته از دو واژه:
– (خان) به معنی چشمه
– (سار) به مفهوم فراوان
است و بدین ترتیب خوانسار یعنی سرزمین چشمههای بیشمار؛ و از دیدگاه نوشتاری به شکلهای:
– خانسار
– خونسار
– خوسار
نیز مینویسند.
شهر خوانسار در فاصله 140 کیلومتری شمال باختری شهر اصفهان قرارگرفته است.
شهرستان را کوههای زاگرس فراگرفته است؛ و آبوهوای آن را بهصورت ییلاقی درآورده، آنچنانکه زمستانهای
سرد و تابستانهای خنک و معتدلی دارد.
ازجمله بلندیهای این شهرستان کوههای گلستان، شنستان، پنج پنجه، سرخ، الشگر، چهل گزی، تیر، اشکی، گرماب و گرگاب را میتوان برشمرد؛ که در زمستانهای سرد جامگانی سپید از جنس برف و در تابستانها جایگاهی سبز از جنس سبزه و طراوت را بر تن میکنند.
وجود کوههای بلند و برفگیر و جریان چشمهسارهای فراوان، خوانسار را از وجود چمنزارهای سرسبز و خرم
با گلهای رنگارنگی چون لالههای واژگون غنی ساخته است.
گونه های گیاهی خوانسار
در این شهرستان گونههای گیاهی فراوانی رشد و نمو میکنند که بهآسانی میتوان آنها را یافت.
ازجمله گیاهان زینتی و دارویی، خوراکی و صنعتی را میتوان برشمرد.
خوانسار بهغیراز گزانگبین به تولید گواراترین و مرغوبترین عسل کشور معروف شده است
و عسل آن، از فرآوردههای صادراتی شهرستان و استان به شمار میرود.
معنای لغوی گز فارغ از عبارت گز در لغتنامه
این واژه معانی متفاوتی دارد که در ذیل مشهورترین آنها را نام میبریم:
- – نام درختچهای که حدود 30 گونه از آن شناختهشده است و معروفترین گونه آن گزانگبین است
- – نام یکی از معروفترین شیرینیها و سوغاتهای دیار نصف جهان (گز کرمانی، گز مظفری و …)
- – نام یکی از واحدهای اندازهگیری قدیم که هر واحد آن معادل 60 سانتیمتر است
- – نام نوعی تیر که ازلحاظ ظاهری بدون پر و پیکان است
- – اما در اصفهان این واژه فراتر از یک اسم و نام ساده است. گز نامی است که مزه و شیرینی نصف جهان را دارد
- – برای طبیعت دوستان و کشاورزان و علم گیاهشناسی تداعیکنندهی درخت گز است
- – در کشور افغانستان هم که نام یکی از رودهای آن کشور است.
- – نام چند روستا و شهر در کشور ایران
- – گز اصفهان بن مضارع فعل گزیدن است.
Behgaz.com
[ratings]